29.8.07

* Be cool

Hıncal Uluç'un haftasonu köşesinde bahsettiği ve alıntılar yaptığı bir kitabın benim de hoşuma giden bazı bölümlerini paylaşmak istedim.

Sözü edilen Yoruba ve İbo, Nijerya'nın 360'a yakın etnik grubunun en büyüklerinden ikisidir.

" Itutu ya da cool dediğimiz bu kavram bünyesinde uzlaşma, şefkat, cömertlik ve zerafet anlamlarını, kavga ve çatışmaları yok etme yeteneğini barındırır. Kavram, fiziksel güzellik ile tam olarak özdeşleşmiş olmasa da ilintilidir. Sanat tarihçisi R.F. Thompson, “Flash Of The Spirit”te, bir Yoruba büyüğünün şu sözlerine yer verir:
“Güzellik “cool”un bir parçasıdır, ama “cool”daki karakter gücünden yoksundur. Güzellik geçici, karakter ise ölümsüzdür”

Yine kitaptaki bir Yoruba şiiri de söyledir:

“Bir insan çok güzel olabilir,
Neredeyse suyun içinde salınan bir balık kadar.
Ama yoksa bir karakteri,
Geçemez etten bir kukla olmanın ötesine.”

Şiirde suya yapılan göndermeye dikkat çekmek isteriz; çünkü Yoruba’lılara göre “cool”da ısıyla ilgili fiziksel çağrışımlar vardır. Kuraklığın yaşam için çok büyük bir tehdit oluşturduğu bu kıtada, serinliğin en yüce erdem sayılması pek şaşırtıcı değildir. Itutu, ayinlerde mavi renkle bağdaştırlırdı ve insanın aklına ister istemez bunun “blues müziği” ile ya da 50 ve 60’li yılların “cool” giysisi blue jean’lerle bir ilgisi olup olmadığı geliyor.

Bir Yoruba yerlisinin bedeni, atalarından birinin ruhu tarafından ele geçirildiğinde diğer yerliler bu durumu fark edebilirdi; çünkü bedeni zaptedilen yerlinin yüzü bir maskeye dönüşürdü; bir “cool” maskesine...

Aslında Afrika toplumunun en tipik görüntülerinden bazıları bu felsefenin izlerini taşır. Örneğin kabile reislerinin palmiye yaprakları ile yellenmesi, hem fiziksel olarak serinlemesini sağlar hem de ruhani “cool”a bağlılığını gösterirdi."

Hayata iyi bakın

Blueman

27.08.2002

Hiç yorum yok: