13.9.07

* Kasım dolunayı ve yakamoz

Sisli Kasım gecelerine denk gelen bu ayki dolunayda her zamankinden daha gizemli anlar yaşandığı kesin... Gökyüzü bizden bu muhteşem güzelliği esirgemeyecek kadar cömert bugünlerde... Hatta bir daha uzun yıllar karşımıza çıkmayacak harika bir göktaşı yağmuru gösterisi bile yaptı geçen sabah... Yeter ki gözlerimiz ve ruhlarımız “açık” olsun...

Bu ayki dolunayda da doğanın bir başka mucizesi hakkında bir yazı...

“Nedense herkes yanlış bilir, Yakamoz ay ışığının suya, denize vuran şavkı değildir. Onun adı "ayın şavkı"dır. Aksine mehtaplı gecelerde yakamoz olmaz. Yakamoz bir canlıdır, latince ismi "Noctiluca Milliaris" olan bu canlı aynı bir ateş böceğinin denizde yaşayan versiyonudur bir yerde.
Luminesans maddesini vücudunda barındıran bu canlıya dokunulduğunda ışık saçar. Bu canlı bir planktondur, yani milimetrik boyutlarda bir canlıdır. Geceleri bunlardan milyonlarcası bir arada iken bir tekne veya bir balık sürüsü bu canlılara çarpınca ışık çıkarmaları sağlanır. O yüzden birçok balıkçı teknesinde yüksek bir direk ve bu direğin ucunda oturulacak bir yer vardır. Balıkçılardan biri buraya oturarak ay olmayan gecelerde balıkların yakamoz yaparak geçtikleri yolları görüp dümenciyi oraya yönlendirirler. O yüzden lüfer avlarken lüks ışığı kullanılır. Işık, balık gelsin diye değil, misinanın değdiği yakamozların çıkardığı ışıktan lüfer korkmasın diye bu ışığı perdelemek için kullanılır.
Esasında Yakamoz (eğer göreniniz varsa bilir) olağanüstü bir şeydir. Yakamoz olduğunda denizde uzun floresan lambalar yanıyormuş gibi olur. Ama bunun için ay ışığının veya başka bir ışığın olmaması gerekir. Ay ışığında (daha baskın olduğu için) yakamoz ışığını göremezsiniz. O kadar muhteşemdir ki, o anda tüm romantizm biter, sanki dünya dışı varlıklar gelmiş gibi olur. Bir de yakamozlu ve ay ışıksız gecelerde denize girince pırıl pırıl uzaylı gibi olursunuz.
Aşağıda, yakamoz adlı canlının bir resmini bulacaksınız, ama hiç bir zaman bu kadar yakından çıplak gözle göremeyeceksiniz :))”

Paylaştığın için sağol Dündar’cığım.
Hayata iyi bakın
Blueman
19.11.2002

Hiç yorum yok: